गेवराई तालुका

गेवराई तालुक्याची माहिति 
**-*-******************************

👦🏻गेवराई👧🏻

गेवराई शहर हे बीड जिल्ह्याातील एक तालुक्यााचे ठिकाण आहे. गेवराई चे पूर्वीचे नाव गवराई असे होते.गेवराई पासून १२ किमी वर तलवडा आहे. गेवराई तालुक्यात राक्षसभुवन गोदावरीकाठी वसलेले गाव आहे.इ.स. १७६३ मध्ये येथे झालेल्या लढाईत थोरल्या माधवराव पेशव्यांनी निजामाचा दारुण पराभव केला ही लढाई राक्षसभुवनची लढाई म्हणून इतिहासाच्या पानांवर कोरली गेली आहे. राक्षसभुवनची लढाई ऑगस्ट १०, इ.स. १७६३ रोजी राक्षसभुवन येथे मराठे व हैदराबादचा निझाम यांच्यात झाली. यात निझामाचा सडकून पराभव झाला. पाडळसिगी हे गेवराई तालुक्यातील गाव आहे. या खेड्यातुन रा.म. २११ हा रस्ता जातो.

स्थान व विस्तार
तालुक्‍याचे एकुण क्षेत्रफळ – १४५५.६४ चौरस किलोमिटर

ग्रामिण क्षेत्रफळ - १४५१.३४ चौरस किलोमिटर

नागरी क्षेत्रफळ – ४.३० चौरस किलोमिटर

👧🏻🌅🌺👦🏻🌅🌺
*--*******************************
👦🏻भौगोलिक महत्त्व👧🏻
गेवराई तालुका हा समुद्रापासून दूर आहे. गेवराई तालुक्‍यातील बराच भाग दुर्गम अणि डोंगराळ आहे, मात्र तालुक्‍याचा उत्तर भाग सपाट मैदानी आहे. उत्तरेकडील गोदावरी नदीखोऱ्याचा पश्चिम भाग आहे.त्या पासून साधारण ५५५ मी. उंचीचा असून पूर्वेकडे त्याची उंची ४०० मी. पर्यंत उतरत जाते. या सखल प्रदेशात मधून ६०० मी उंचीच्या काही टेकड्याही आढळतात. याच्या पश्चिम भागात गणोबा, चितोरा व सिंदफणा नदीच्या दक्षिण भागात नारायणगड इ. टेकड्या आहेत
हा तालुका दख्खनच्या पठारी प्रदेशात असून गोदावरी नदीखोऱ्याचा प्रदेश अत्यंत सुपीक आहे. या प्रदेशात गडद करड्या व काळ्या रंगाची मृदा आढळते. या जमिनीत भेगा पडतात. जिल्ह्याच्या पश्चिम भागातील जमीन थोडी क्षारयुक्त असून क्षारांचे प्रमाण ५% आहे. नद्यांच्या काठी जमीन सुपीक, तर इतरत्र पातळ थराची व खडकाळ आढळते.

👧🏻🌅🌺👦🏻🌅🌺
*******************************-**
👦🏻जलसिंचन👧🏻
तालुक्‍यात विहिरी, कूपनलिका व नद्या ही पाणीपुरवठ्याची मुख्य साधने आहेत. तालुक्‍यातील दक्षिण, पूर्व व पश्चिम भाग हा कोरडवाहू जमीनीने जास्‍तीत-जास्‍त व्‍यापलेला आहे. या उलट उत्‍तरेला गोदावरी व उजवा कालवा आसल्‍यामुळे हा भाग बायगीती जमीनीचा भाग म्‍हणुन ओळखला जातो.

नद्या
गोदावरी ही तालुक्‍यातील प्रमुख नदी असून ती तालुक्‍याच्‍या उत्तर सीमेवरून वाहते. काही अंतरापर्यत तिने औरंगाबाद-बीड, जालना-बीड व परभणी-बीड अशा जिल्ह्य सीमा निश्चित केल्या आहेत. गोदावरीची वाहण्याची दिशा साधारणपणे वायव्येकडून आग्नेयेकडे आहे. ती गेवराई तालुक्‍यातून माजलगाव व परळी तालुक्‍यात वाहत जाते. सिंदफणा ही तालुक्‍यातील एक महत्‍वाची नदी असून ती तालुक्‍याच्‍या दक्षिण सीमेवरून वाहते. काही काही अंतर पूर्वेला वाहत गेल्‍यानंतर ही नदी माजलगाव तालुक्‍यात प्रवेश करते. पुढे याच नदीवर माजलगाव धरण बांधण्‍यात आलेले आहे. या नदीची वाहण्‍याची दिशा पश्चिमेकडून पेर्वेकडे अशी आहे. तालुक्‍यात सिंधफणा, वाण, सरस्वती या गोदावरीच्या उपनद्या आहेत. रेना नदी, वाण नदी व सरस्वती नदी या बीड जिल्ह्यातील मध्य डोंगराळ भागात उगम पावतात व दक्षिणकडे वाहत जाऊन पुढे गोदावरीस मिळतात.
👧🏻🌅🌺👦🏻🌅🌺
********************************
👦🏻लोकसंख्‍या👧🏻
·तालुक्‍याची एकुण लोक संख्‍या – २६२५४०

·ग्रामिण लोकसंख्‍या – २३४०४८

·नागरी लोकसंख्‍या – २८४९२

·पुरूष लोकसंख्‍या - १३४१७०

·महिला लोकसंख्‍या - १२८३७०

·० ते ६ वर्ष वयोगटातील लोकसंख्‍या - १४%

·लोकसंख्‍येची घनता - १८०

·एकुण साक्षरता दर - ६७.००

·पुरूष साक्षरता दर - ७६.००

·महिला साक्षरता दर - ५८.००
👧🏻🌅🌺👦🏻🌅🌺
**********************************